康成川端　『雪国』Yasunari Kawabata – Η Χώρα του Χιονιού

Yasunari Kawabata – Η Χώρα του Χιονιού

Γλώσσα και Επίπεδο Δυσκολίας

Την Χώρα του Χιονιού την διάβασα στο πρωτότυπο, όντας ήδη κάπου ανάμεσα στο επίπεδο γλώσσας N3 και Ν2. Ήξερα από την αρχή ότι θα ήταν πολύ δύσκολο για το επίπεδό μου αλλά ήθελα να το διαβάσω, για να πάρω ένα μπούστ αυτοπεποίθησης και κυρίως, για να μου φαίνονται μετά όλα λίγο πιο εύκολα 😆 Μέχρι στιγμής ήταν ό,τι πιο δύσκολο έχω διαβάσει και στις 15 πρώτες σελίδες ήμουν έτοιμη να το παρατήσω και να διαβάσω κάτι για παιδιά δημοτικού, αλλά πίεσα λίγο τον εαυτό μου και προχώρησα. Μιλώντας από εμπειρία, αν ξεπεράσεις τις 10 πρώτες σελίδες, συνηθίζεις το λεξιλόγιο και τον τρόπο γραφής και σύνταξης και μετά απλά σου μένουν οι άγνωστες λέξεις. Οι οποίες ήταν αρκετές, αλλά όχι και ακατόρθωτες. Μπορεί να μην βρίσκομαι ακόμα στο Ν1 αλλά η γνώση των Κάντζι είναι σίγουρα εκεί κοντά (ας είναι καλά το Wanikani) και αυτό σίγουρα βοηθάει.

Βιβλιοκριτική

Στην χώρα του χιονιού δύο είναι οι κύριοι χαρακτήρες: Ο αστός Σιμαμούρα και η επαρχιώτισσα γκέισα Κομάκο.

Η χώρα του χιονιού υπάρχει για εμάς, τους αναγνώστες μόνο μέσω του πρωταγωνιστή του βιβλίου, Σιμαμούρα. Όταν ο Σιμαμούρα δεν είναι εκεί, η χώρα του χιονιού χάνεται στην ανυπαρξία της λευκότητας και της παγωνιάς.

Το ίδιο και η Κομάκο, υπάρχει για εμάς μόνο μέσω του βλέμματος του Σιμαμούρα, μόνο μέσω της παράλογης αγάπης/εξάρτησης που έχει με αυτόν. Χωρίς το αντικειμένου του πόθου της, η Κομάκο χάνεται για τον αναγνώστη, μια πινελιά, μία ακόμα επαρχιακή γκέισα, με ίχνη ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής και αλκοολισμό, αν θα έπρεπε να την χαρακτηρίσουμε με έννοιες ψυχιατρικών συγγραμμάτων.

Ακόμα και ο Σιμαμούρα εξαϋλώνεται από μπροστά μας, όταν δεν βρίσκεται στην χώρα του χιονιού. Το αχνό περίβλημα του παρελθόντος του, που λιτά μας προσφέρει ο Καβαμπάτα, δεν είναι και ιδιαίτερα κολακευτικό, παντρεμένος με παιδιά, μια οικογένεια που δεν αναφέρει ποτέ, με λεφτά κληρονομημένα, ελαφρώς χασομέρης, μαλθακός και φαντασμένος (τόσο ώστε να γράφει θεωρητικά κείμενα για το δυτικό μπαλέτο, χωρίς να έχει δει μπαλέτο ποτέ του. 

Οι μόνιμοι κάτοικοι και οι γκέισες χάνονται σε χειμερία νάρκη μέχρι το χιόνι να επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα την άνοιξη και να επανέλθουν οι επισκέπτες. 

Το μόνο σταθερό σημείο αναφοράς του βιβλίου με την οξύμωρη ιδιότητα να μην υπάρχει αν δεν το βλέπουμε, είναι η χώρα του χιονιού, η οροσειρά και η βλάστηση στην βουνοπλαγιά, οι κέδροι, οι λωτοί, τα βρύα στα κεραμίδια και οι ορυζώνες. Ο έναστρος ουρανός, οι νιφάδες του χιονιού και ο Γαλαξίας που λούζει στο τέλος τον Σιμαμούρα. Το νερό που πηγάζει αδιάκοπα, τροφοδοτεί τα λουτρά (συνήθως οι λουτροπολεις αυτές είναι φτιαγμένες σε σημείο που υπάρχουν ιαματικές πηγές), ζεσταμένο απο τα έγκατα της γης που βρίσκεται σε αναβρασμό, σε άμεση αντίθεση με την παγωμένη επιφάνεια. 

Την αντίθεση ζεστού και κρύου συναντάμε και στους χαρακτήρες, την αντίθεση ανάμεσα σε αυτό που έχουν μέσα τους και σε αυτό που εκφράζουν, σε αυτά που μας αφήνει ο συγγραφέας να δούμε και στο κενό που αφήνει στην σελίδα για να το γεμίσουμε ως αναγνώστες.

Και τέλος την αντίθεση της τελικής σκηνής, το καιόμενο κτίριο, το παγωμένο τοπίο και η απεραντοσύνη του Γαλαξία και ενδιάμεσα το λιωμένο βρώμικο χιόνι που έχει πατηθεί από το πλήθος.

Παρατηρήσεις για το ιαπωνικό κείμενο

Σε σχέση με άλλα κείμενα, βρήκα πολύ λίγες αναφορές στον χρόνο, πολύ λίγα χρονικά επιρρήματα, πολύ λίγα συνδετικά κομμάτια ανάμεσα σε γεγονότα. Σε μερικές σελίδες πρέπει να δώσεις ιδιαίτερη προσοχή γιατί από τη μία γραμμή στην άλλη έχουν περάσει μήνες, και σε αντίθεση με την μετάφραση που ο επιμελητής έχει αφήσει ένα κενό για να είναι πιο κατανοητό, ο Καβαμπάτα στο αυθεντικό κείμενο δεν σου δίνει αυτή την πολυτέλεια. Το κείμενο στα ιαπωνικά είναι συνεχόμενο και χωρίζεται σε 2 μέρη, από μία κενή γραμμή.

Οι χαρακτήρες πολύ συχνά ενσωματώνονται στο τοπίο με παρομοιώσεις και μεταφορές βγαλμένες από την φύση που τους περιβάλλει, όπως το κορμί της Κομάκο που μοιάζει διαφανές σαν τους μεταξοσκώληκες που κάποτε έμεναν στην ίδια σοφίτα, ή για τα λεία χείλη της, σαν στρογγυλές βδέλλες (παρέμεινε αμετάφραστο στην αγγλική μετάφραση). Καθρέφτες, αντανακλάσεις σε τζάμια, σκιές και ήχοι, αντικατοπτρίζουν μια πραγματικότητα που μπερδεύεται με την φαντασία και τις εικόνες του μυαλού.

Το απτό απουσιάζει. Ο αντικατοπτρισμός του προσώπου στο τζάμι ενώνεται με τα φύλλα του δάσους και τις νιφάδες που πέφτουν κι ο άνθρωπος φαίνεται να είναι ένα περίγραμμα, αχνό στοιχείο μπροστά στην στιβαρότητα του φυσικού τοπίου. Όλα πλέουν. Το πιο πολυχρησιμοποιημένο ρήμα στο κείμενο είναι με διαφορά, το “πλέω” “επιπλέω”, 浮ぶ　ukabu με όλα τα παράγωγά του. Το ρήμα του εφήμερου, της παροδικότητας, του 浮世　ukiyo (στη κυριολεξία, του κόσμου που επιπλέει).